معدن مس سرچشمه:
معدن مس سرچشمه در ۱۶۰ کیلومتری جنوب غربی کرمان قرار گرفته و بزرگترین تولید کننده مس ایران است. این معدن یکی از بزرگترین معادن روباز مس دنیا و بزرگترین معدن روباز در خاورمیانه هم محسوب میشود.
معدن مس سونگون:
معدن مس سونگون ورزقان یکی دیگر از بزرگترین معادن مس ایران است که دارای بیش از یک میلیارد تن ذخیره کان سنگ مس است. عناصر همراه کان سنگ این معدن مولیبدن، طلا، نقره، رینیوم و … محسوب میشود و سابقه معدنکاری در سونگون به دو قرن پیش (دوره قاجاریه) بر میگردد.
معدن مس میدوک کرمان:
معدن مس میدوک کرمان یکی از بزرگترین معادن مس ایران است که در فاصله ۱۳۲ کیلومتری شمال غرب معدن مس سرچشمه قرار گرفتهاست. نام قدیمی این معدن مس لاچاه بوده است که به سبب نزدیکی به روستای میدوک به این نام تغییر یافته است.
مس قلعه زری در خراسانشمالی:
معدن مس قلعه زری در کنار روستای قلعه زری و در فاصله 180 کیلومتری جنوب غرب بیرجند قرار دارد. رگه اصلی معدن دارای طول 2 هزار متر و ضخامت 3 تا 5 متر است که کانسنگ در حال بهرهبرداری آن در عمق 300 متری دارای 2 درصد مس و حدود 0/5 گرم در تن طلا است. کنسانتره 24 درصدی مس این کانسار دارای 17 گرم در تن طلا است. ساختار کانسار به صورت رگهای است که در امتداد شکستگیهای موجود در منطقه شکل گرفتهاند. با توجه به اینکه کانسار مس قلعه زری بهصورت رگهای با شیب به طور تقریبی قائم است استخراج آن بهصورت زیرزمینی انجام میشود.
معدن زغالسنگ پابدانا:
معدن زغالسنگ پابدانا، با عمقی در حدود ۶۰۰ متر عمیق ترین معدن زیرزمینی زغالسنگ ایران است که در شهرستان کوهبنان و در فاصله ۱۷۰ کیلومتری مرکز استان کرمان قرار دارد. محصول این معدن زغال ککشو است که پس از استخراج به کارخانه زغالشویی زرند ارسال میشود.
معدن زغال سنگ طبس:
حوضه زغالدار طبس با وسعتي بالغ بر 30،000 كيلومتر مربع و ذخيره اكتشافي 5/2 ميليارد تن زغال سنگ كك شو و حرارتي، غني ترين و بزرگترين ناحيه زغالي ايران محسوب مي گردد. ناحيه پروده با وسعت 1200 كيلومتر مربع و ذخيره زمين شناسي 1/1 ميليارد تن زغال سنگ كك شو، يكي از چهار ناحيه حوضه زغالي طبس و بزرگترين حوضه زغال سنگ كك شو ايران محسوب مي گردد.
معدن سنگآهن چغارت:
اولین معدن سنگآهن ایران، معدن سنگآهن چغارت بافق یزد است که این معدن تغذیه کننده شرکت ذوب آهن اصفهان در زمان تاسیس آن بوده محسوب میشود. بلوک معدنى بافق با ذخیره بیش از یک سوم سنگ آهن کشور به عنوان مهمترین زون آهندار ایران شناخته شده است.
معدن سنگآهن چادرملو:
معدن سنگآهن چادرملو که در حال حاضر بزرگترین تولیدکننده کنسانتره سنگآهن در کشور است با ذخیره قابل استخراج به مقدار ۳۲۰ میلیون تن در قلب کویر مرکزی ایران واقع شده و در ۱۸۰ کیلومتری شمال شرقی شهرستان یزد قرار گرفته است. عمر ذخایر سنگآهن معدن چادرملو ۱۰ سال دیگر به پایان میرسد.
معدن سنگآهن گل گهر:
معدن سنگآهن گل گهر در شهرستان سیرجان با ذخیره احتمالی یک میلیارد تن و ذخیره قطعی ۲۱۹ میلیون تن برزگترین معدن شناخته شده سنگآهن خاورمیانه شناخته میشود و در حال حاضر تولیدات حاصل از سنگ استخراجی این معدن گندله سنگآهن، کنسانتره سنگآهن و سنگدانهبندی شده است.
کانسار های سنگ آهن سنگان:
مجموعه کانسار های سنگ آهن سنگان در فاصله حدود 300 کیلومتری جنو ب شرقی مشهد، 68 کیلومتری جنوب غربی تایباد، 40 کیلومتری جنوب شرقی خواف و 18 کیلومتری شمال شرقی سنگان در استان خراسان رضوی و نزدیک مرز افغانستان قرار دارد. محدوده در برگیرنده این مجموعه کانساری به شکل مستطیلی به طول تقریبی 22 کیلومتر و عرض 10 کیلومتر می باشد که شامل کانسار های غربی (پنج کانسار تپه قرمز،A ،B ، C شمالی و C جنوبی )کانسار های مرکزی (دو کانسار باغک و دردوی) و کانسار های شرقی (شش کانسار شماره I الیVI) می باشد.
معدن طلای زرشوران:
معدن طلای زرشوران به عنوان بزرگترین معدن طلای ایران که سال گذشته به صورت رسمی آغاز به کار کرد در ۳۵ کیلومتری شهرستان تکاب و ۱۵ کیلومتری مجموعه میراث فرهنگی و گردشگری تخت سلیمان واقع شده است. این معدن ۱۵۰ تن ذخیره طلای خالص دارد و قرار است با تولید کارخانه زرشوران میزان تولید شمش طلای کشور دو برابر و به ۵ /۵ تن برسد.
معدن طلای موته:
معدن در نزدیکی روستای موته و روستای رباط ترک و در فاصله ۵۰ کیلو متری از شهرهای گلپایگان، دلیجان و میمه قرار دارد. معدن طلای موته که در این محل واقع است به صورت روباز است و دارای ۹ کانسار طلادار میباشد.ذخیره اکسیدی معدن (تا سال ۱۳۸۰) بهره برداری شده است. عیار متوسط طلای این معدن ppm ۲ ( ۲ گرم در تن ) میباشد که در هر روز ۱ الی ۲ کیلوگرم طلا با درصد خلوص۷۰ ٪ ( ۱۸ عیار) تا ۹۵٪ ( ۲۴ عیار ) در شمشهای ۲ تا ۱۰ و ۱۳ تا ۱۵ کیلویی تولید میشود.
معادن بزرگ کرومیت ایران:
ايران تابه حال سه ناحيه سنگهاي بسيار قليايي كروميتدار شناخته شده است كه عبارتست از:
1- منطقه سبزوار (شمال و شمال شرقي كشور)
2- منطقه اسفندقه (جنوب و جنوب شرقي ايران)
3- منطقه نيريز (جنوب شرقي شيراز)
دو ناحيه اول از نظر كانسارهاي كروميت و استخراج آن بسيار مهم ميباشد.
از مهمترين اين ذخائر ميتوان به کروميتهاي اسفندقه در 160 کيلومتري جنوب بافت با 1170000 تن ذخيره قطعي، کروميت گفت در 170کيلومتري شمال غرب سبزوار با 80100 تن ذخيره قطعي، کروميت بندان در 93 کيلومتري جنوب شرق نهبندان با 350000 تن ذخيره قطعي و کروميت خواجه جمالي نيريز در 150کيلومتري جنوب شرق شيراز با 65000 تن ذخيره قطعي اشاره نمود (وزارت صنايع و معادن، آمار معادن فعال،1381).
معدن فیروزه نیشابور:
معدن فیروزه نیشابور نه تنها در کشور بلکه در سطح جهان بزرگترین معدن فیروزه است که مرغوبترین سنگها را داراست تا جایی که در تمام کشورها ارزش فیروزه خود را با فیروزه نیشابور ایران مقایسه میکنند. این معدن با ذخیره ۹ هزار تن و ظرفیت تولید سالانه ۱۹ تن در ۵۵ کیلومتری شمال غربی نیشابور، در جاده قدیم سبزوار و در روستای «معدن» قرار دارد. محاسبات نشان داده از هر تن سنگ فیروزه خام این معدن ۸ تا ۱۰ کیلوگرم فیروزه به دست میآید.
معدن سرب و روی انگوران:
معدن سرب و روی انگوران در ۱۳۵ کیلومتری غرب شهر زنجان واقع شده که این معـدن بزرگترین معدن سرب و روی خاورمیانه محسوب میشود و با ذخیره ۹ میلیون تن قرار است تا ۱۲ سال آینده خوراک کارخانهها را تامین کند اما با توجه به اینکه ذخایر این معدن رو به پایان است، مقرر شده معدن مهدیآباد یزد جایگزین آن شود. انگوران به دلیل خلوص بالای روی آن یکی از استاثنایی ترین معادن روی دنیا به شمار می آید.
معدن سرب وروی مهدی آباد:
معدن سرب وروی مهدی آباد پس از انگوران دارای بزرگترین ذخایر سرب و روی جهان است که هم اکنون بالاترین میزان استخراج باریت کشور را هم به خود اختصاص داده است. قرار است با به پایان رسیدن ذخایر معدن انگوران معدن مهدیآباد جایگزین این معدن سرب و روی شود. احداث کارخانجات ۱۰۰ هزار تنی شمش روی و ۱۰۰ هزار تنی کنستانتره روی از برنامههای آینده این معدن است.
معادن طلای کوه زر تربت حیدریه
در 41 کیلومتری غرب تربت حیدریه قرار گرفته است . این معدن بر اثر کانی شناسی طلا و مس از محلولهای ماگمایی در سنگهای آذرین نفوذی تشکیل شده است .
از نظر سنگ شناسی ترکیب سنگهای منطقه متشكل از توفهای مختلف اسید تا حدواسط (ترشیری زیرین) در منطقه بوده و توده نفوذی نیز ترکیب کوارتز مونزونیت – گرانودیوریت و گرانیت را دارا می باشد .
متوسط عیار طلا حدود 6-3 گرم در تن بوده و عیار مس در زونهای کانی سازی واقع در توده نفوذی و مجاور آنها 3/0 تا 11/1 می باشد .
کانی سازی در این کانسار بیشتر توسط گسلها و زونهای گسلی کنترل شده است .
محلول کانه دار در فضای گسلها و فضای بین برشها به حالت پرکننده ، مواد خود را برجای گذاشته اند.
معدن زرمهر تربت حیدریه هفت سال است که فعالیت خود را آغاز کرده و درجه خلوص طلا و نقره آن 999.9 است.
معدن طلای زرمهر تربت حیدریه در کیلومتر 9 جاده بایگ، در مسیر روستای فدیهه واقع شده است.
شهرستان 250 هزار نفری تربت حیدریه در 150 کیلومتری شهر مشهد قرار دارد